Nhà văn người Nga Konstantin Ushinsky từng nói: "Sự gương mẫu của người thầy giáo là tia sáng mặt trời thuận lợi nhất đối với sự phát triển tâm hồn non trẻ mà không có gì thay thế được.". Thật đúng như vậy. Người thầy chính là một tấm gương soi sáng cho những mầm non tương lai về nhân cách, về tri thức và về tinh thần sáng tạo không ngừng nghỉ. Đối với riêng tôi cũng như rất nhiều thầy cô giáo và học sinh trường THCS Mai Dịch, người cô có tấm lòng trong sáng, đầy tâm huyết cùng khối óc đầy sáng tạo chính là cô giáo Nguyễn Thị Minh Quyên - Bí thư chi bộ - Hiệu trưởng nhà trường.
Minh Quyên - cái tên đã nói lên được phần nào tài sắc vị thuyền trưởng của con tàu THCS Mai Dịch chúng tôi. Mang trong mình cái tên của sự xinh đẹp, nết na, đằm thắm cùng một trí tuệ sáng suốt đầy hiểu biết, cô không chỉ là tấm gương sáng nhất mà còn như một vầng mặt trời rực chiếu, lan toả tình yêu thương, sự sáng tạo của mình đến cho đồng nghiệp và học trò.
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống giáo dục, ngay từ nhỏ, cô đã có niềm yêu thích đặc biệt với những viên phấn trắng. Một niềm vui thích của trẻ thơ nào ngờ lại là bước tiền đề lớn cho những bước đi sau này của người thiếu nữ. Kết thúc những năm tháng học trung học phổ thông, vào thời điểm quyết định lựa chọn nghề nghiệp mình sẽ gắn bó, cô đã không ngần ngại mà quyết định chọn cho mình cái công cuộc trồng người và xây đời ấy. Được coi là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý, giáo viên còn là một nghề vô cùng khó khăn. Trong suốt những năm tháng ngồi trên ghế giảng đường, cô Quyên đã cố gắng, nỗ lực để trau dồi cho mình những kiến thức, kĩ năng tốt nhất để chuẩn bị cho con đường đầy chông gai nhưng cũng vô cùng vẻ vang ở phía trước. Nhưng không chỉ học những kiến thức từ sách vở, cô còn trau dồi tâm hồn, trái tim và sự yêu thương của mình. Bởi ai cũng biết rằng, những thầy cô giỏi nhất luôn dạy bằng trái tim. Và cũng bởi, chỉ có trái tim mới chạm đến được cả khối óc lẫn con tim. Và đó cũng là cảm hứng để sau này, cô Quyên mang tình yêu thương, sự bao dung của mình đến với những tâm hồn trẻ thơ.
Năm 1988, sau khi kết thúc những tháng ngày trên giảng đường, cô được phân công giảng dạy môn Ngữ văn tại trường THCS Nghĩa Tân. Với tình yêu trẻ cùng sự say mê nghề giáo, cô luôn đảm nhận tốt nhiệm vụ chuyên môn cũng như những hoạt động của nhà trường. Cô luôn tâm niệm rằng “Nhân cách của người thầy là sức mạnh có ảnh hưởng to lớn đối với học sinh, sức mạnh đó không thể thay thế bằng bất kì cuốn sách giáo khoa nào, bất kì câu chuyện châm ngôn đạo đức, bất kì một hệ thống khen thưởng hay trách phạt nào khác”. Luôn mang theo bên mình tôn chỉ ấy, ngay từ khi còn là một cô giáo trẻ mới ra trường, cô đã luôn cố gắng để trở thành tấm gương cho những cô cậu học trò. Cô luôn đi sớm, về muộn, tuân thủ mọi nội quy của nhà trường cũng như luôn hoàn thành tốt các công việc được giao. Đặc biệt, cô luôn chú trọng đến những lời nói, cử chỉ của mình với học trò và đồng nghiệp. Bởi một người thầy không phải chỉ đứng trên bục giảng mới cần nghiêm túc mà phải luôn thận trọng mọi lúc, mọi nơi.
THCS Nghĩa Tân ngày ấy còn nhiều những khó khăn. Trường nằm trong địa bàn khá phức tạp, dân cư chủ yếu là buôn bán, kinh doanh nên dân trí còn hạn chế. Nhưng với sự nhiệt huyết của tuổi trẻ cùng sức sáng tạo không ngừng nghỉ, cô đã nuôi nấng, chăm bẵm không biết bao nhiêu những mầm non để vươn lên thành những trụ cột của nước nhà. Những năm gắn bó với trường cấp II Nghĩa Tân ngày ấy, cô Quyên đã mang về sự tự hào cho nhà trường, gia đình và bản thân những thành tích đáng ngưỡng mộ: Giấy khen “ Giáo viên dạy Giỏi cấp quận năm 1998 – 1989 “, “ Giáo viên dạy Giỏi câp thành phố năm 1999 – 2000 “; giấy khen “ Giáo viên chủ nhiệm giỏi năm 2004 – 2005 và 2005 – 2006 “; giấy khen “ Chiến sĩ thi đưa cơ sở năm học 2008 – 2009 và 2009 – 2010.
Sau hơn 20 năm gắn bó với THCS Nghĩa Tân, cô Quyên rời ngôi trường nhiều kỉ niệm ấy để đến với một chân trời mời – THCS Mai Dịch. Đây là một bước ngoặt đáng nhớ trong sự nghiệp của cô. Từ một cô giáo ngày ngày đứng trên bục giảng, giờ đây, cô bước đến ngôi trường mới với tư cách hoàn toàn khác: Phó hiệu trưởng đảm nhiệm mảng chuyên môn của trường THCS Mai Dịch. Từ một người giáo viên trở thành một người quản lý không phải là một sự chuyên giao dễ dàng. Ắt hẳn đó là một quá trình không ngừng tu luyện bản thân, không ngừng sáng tạo, học hỏi về chuyên môn và không ngừng tu dưỡng nhân cách, tâm hồn mình của cô.
Sang một ngôi trường mới, với một tư cách mới, trách nhiệm lúc này của cô ngày càng cao. Không cho đấy là một sự nặng nề, khó khăn cô Quyên lại một lần nữa, làm quen với môi trường, văn hóa của trường mới, cũng như tiếp tục học tập và sáng tạo về kiến thức quản lý.
Ngày cô rời mái ấm cũ cũng là thời điểm THCS Nghĩa Tân đã có những tiếng tăm nhất định trong khu vực. Còn THCS Mai Dịch ngày ấy vẫn còn nằm bé nhỏ ở giữa làng với những cơ sở vật chất cũ cùng những trang thiết bị còn hạn chế. Người ngoài ắt hẳn nghĩ đó là bước thụt lùi nhưng với cô Quyên thì không. Không bao giờ có thái độ quan ngại hay nề hà, cô bắt tay vào công việc tại ngôi nhà mới đầy nhiệt huyết và sáng tạo. Đấy là lí do, chỉ trong một thời gian ngắn, cô Hiệu phó này nào đã trở thành vị thủ lĩnh của trường THCS Mai Dịch.
Nhưng khó khăn chưa dừng lại ở đó, THCS Mai Dịch lại có những bước chuyển mình lớn. Từ ngôi trường 3 tầng cũ kĩ, trường được đầu tư về cơ sở vật chất tại một địa điểm mới. Việc chuyển trường cũng như dẫn dắt các thầy cô giáo, các học trò đến một môi trường mới hơn, hiện đại hơn không phải dễ dàng. Trong suốt ngày tháng ngày khó khăn ấy, cô Quyên chính là một bị thuyền trưởng chắc tay chèo lái con thuyền THCS Mai Dịch đi đúng hướng và ngày càng phát triển mạnh mẽ.
Những ngày tháng về trường đầu tiên của tôi cũng gắn với ngày trường chuyển về cơ sở mới. Nhìn thấy người Hiệu trưởng dù bận rộn nhiều công việc, nhưng không ngày nào tôi không thấy cô sang trường mới, tỉ mỉ xem từng phòng học, từng chiếc bàn, chiếc ghế, từng dãy hàng lang một cách cẩn thận. Tôi biết, cô muốn cơ sở mới phải hoàn tất một cách chu đáo trước khi đón các con học sinh về học tập và sinh hoạt. Ngày chuyển trường, cô đến trường cũ từ sáng sớm, không chỉ đích thân dọn dẹp căn phòng của mình mà cô còn xắn tay kiểm kê và giúp các đồng nghiệp chuyển đồ sang trường mới. Nhìn người Hiệu trưởng lúc ấy vừa đáng kính lại vừa đáng yêu làm sao! Sang trường mới, những ngày đầu tiên, cô đến từng lớp hỏi thăm và động viên các con học sinh. Cô cũng chia sẻ những bỡ ngỡ của đồng nghiệp khi chuyển sang một ngôi trường rộng hơn, khang trang hơn.
Đấy cũng là lí do, mọi thầy cô và học sinh trong trường luôn coi cô Quyên là một tấm gương sáng để noi theo học tập. Việc gì khó hay dễ, cô cũng đều tự nguyện tham gia đầu tiên, làm mẫu để các đồng nghiệp noi gương. Cô luôn giữ cho mình sự chỉn chu từ trang phục bên ngoài đến những ngôn từ, hành động của mình.
Vừa gánh trách nhiệm dẫn dắt nhà trường phải ngày một đi lên, vừa không quên làm mới và hoàn thiện bản thân mình; với tinh thần ham học hỏi, sáng tạo và nâng cao trình độ chuyên môn cô đã hoàn thành khóa luận bảo vệ luận văn thạc sỹ chuyên ngành: Quản lý giáo dục năm 2018.
Đối với riêng tôi, cô Quyên không chỉ là người Hiệu trưởng đáng kính, cô còn là một người thầy đáng mến. Những năm tháng ngồi trên ghế trường THCS, cô Quyên chính là cô giáo chủ nhiệm của tôi. Từ một đứa trẻ không hào hứng với viết lách, qua giọng nói ngọt ngào, trầm bổng, cô đã mang sự yêu thích những câu chữ của mình truyền sang tôi tự lúc nào. Từ một học sinh thiên về tự nhiên và hứng thú vẽ vời hơn là viết lách, ngày ngày nghe cô giảng bài, những câu chữ đẹp như tranh vẽ, lại mang đầy tính nhân văn cứ dần dần len lỏi vào tâm hồn tôi lúc nào không hay. Năm học lớp 9, tôi quyết định vào Đội tuyển Ngữ văn của trường. Và cũng từ đó, niềm yêu thích và say mê văn học, bằng một cách nhiệm màu nào đó, đã được cô truyền lại cho tôi.
Hàng ngày nhìn người cô thương mến của mình đứng trên bục giảng, dạy cho học trò những kiến thức, những hiểu biết và cả những tình yêu thương, bỗng dưng, tôi cũng muốn, một ngày nào đó, cũng được đứng trên bục giảng ấy, truyền đạt lại tình yêu văn thơ, truyền đạt lại tri thức của mình cho những cô câu học trò nhỏ bé. Và cuối cùng, tôi cũng chọn Sư phạm văn để gắn bó cuộc đời mình với cái sự nghiệp đầy khó khăn mà vĩ đại ấy. Và cô Quyên chính là người truyền cảm hứng đầu tiên, cũng là người khơi lên trong tôi một ước mơ tưởng chừng nhỏ bé nhưng lại là niềm khao khát của một cô học trò.
Sau gần 10 năm kể từ ngày rời khỏi vòng tay cô, tôi lại một lần nữa gặp lại cô, nhưng lần gặp lại này, thật đặc biệt. Từ một cô học trò, tôi giờ đây trở thành đồng nghiệp của cô tại trường THCS Mai Dịch.
Vẫn là dáng vẻ, gương mặt, giọng nói thân thương ấy, cô vẫn cầm tay chỉ việc cho tôi từ những bài soạn giáo án đầu tiên. Cô cũng hướng dẫn tôi cách đi lại, nói năng sao cho chuẩn mực. Ngay cả cách trình bày bảng làm sao cho khoa học, cô cũng tận tình chỉ dạy cho tôi. Những bồng bột, nóng tính của tuổi trẻ đôi khi khiến tôi còn vội vàng trong nhiệm vụ, còn bực dọc với học sinh; nhưng cô chính là cơn gió mát lành, khiến cho tâm trí tôi một lần nữa được thanh lọc. Cô luôn kín đáo gọi riêng tôi ra và góp ý những điều tôi còn thiếu sót. Những tháng ngày làm chủ nhiệm lần đầu tiên khiến tôi cảm thấy vô cùng lo lắng và mệt mỏi. Và tôi cảm thấy mình như sống trong một câu chuyện cổ tích, mỗi khi nghe thấy tiếng khóc, bà tiên lại hiện ra. Sự động viên, khích lệ và chỉ dạy kịp thời của cô là nguồn sức mạnh vô cùng to lớn khiến cho tôi có động lực để tiếp nối cô trong công cuộc trồng người gian lao.
Không chỉ riêng tôi, những giáo viên trẻ trong trường luôn được cô nhiệt tình chỉ dạy. Đầu năm học, dù bận rộn đến đâu, cô vẫn luôn có buổi gặp mặt với những giáo viên trẻ để động viên và nhắc nhở. Cô đặc biệt chú trọng đến tác phong của những thầy cô giáo bởi cô luôn dặn chúng tôi rằng mỗi thầy cô chính là tấm gương cho học sinh noi theo. Học trò như thế nào thì chính là phản ánh của tấm gương mà chúng soi vào. Sự nhắc nhở của cô luôn đi theo chúng tôi để mỗi ngày đến trường, những thầy cô giáo phải luôn thận trọng trong trang phục, lời ăn, tiếng nói của mình. Là người đứng đầu, cô không chỉ dẫn dắt đồng nghiệp về chuyên môn, cô còn luôn căn dặn anh chị em, các cháu giáo viên trẻ về lối sống. Mỗi lần họp hội đồng, cô đều không quên nhắc nhở mọi người phải làm việc tiết kiệm, sử dụng các cơ sở vật chất vốn có đúng mục đích chứ không được phung phí.
Cô luôn quan tâm đến từng thầy cô giáo và đặc biệt cô luôn muốn mang đến cho học sinh những kĩ năng thiết yếu nhất. Mỗi học sinh lớp 6 đều có những tiết học Kĩ năng sống để cung cấp những kĩ năng cho những cô cậu mới vào trường còn nhiều bỡ ngỡ. Cô cũng luôn trăn trở với những vấn đề tâm lý mà học sinh hiện đại gặp phải. Đấy là lí do, khi sang cơ sở mới, với điều kiện cơ sở vật chất đầy đủ, cô cùng ban lãnh đạo nhà trường đã mở phòng Tâm lý học đường và cô giáo được đào tạo về tâm lý để có thể giải quyết những vấn đề tâm lý cho học sinh.
Đam mê và trách nhiệm với công việc là thế nhưng cô cũng không xao nhãng bổn phận của một người con, một người vợ, một người mẹ của gia đình. Gia đình cô thuộc mẫu gia đình ba thế hệ: bố mẹ chồng, chồng cũng là một cán bộ công chức, 2 con gái sinh sống. Cô luôn xử sự dung hòa với tất cả mọi người. Với bố mẹ chồng, cô luôn là người dâu thảo. Sống chung với bố mẹ chồng suốt ngần ấy năm nhưng cô luôn coi trọng, hiếu thảo với ông bà như bố mẹ đẻ. Với chồng, cô rất tế nhị, dịu dàng, luôn chia sẻ và đồng hành cùng chồng trong những vui buồn của cuộc sống, đặc biệt là tạo điều kiện tối đa để giúp chồng hoàn thành tốt việc nâng cao trình độ chuyên môn, chính trị theo yêu cầu của ngành bảo hiểm mà chồng cô đang công tác. Không chỉ làm tròn vai trò của người con, người vợ, cô còn là một người mẹ vô cùng mẫu mực. Giờ đây, dù đã lên chức bà ngoại, nhưng cô vẫn luôn ân cần chỉ dạy cho cô con gái lớn những điều cần làm để xây dựng cuộc sống gia đình hạnh phúc. Người ta hay nói “Dao sắc không gọt được chuôi” nhưng với gia đình cô thì ngược lại. Không chỉ truyền tình yêu nghề cho đồng nghiệp, tình yêu văn cho học trò, cô còn truyền cả niềm đam mê ấy cho cô con gái nhỏ và giờ đây cũng đang bước trên con đường để đến với chiếc bục giảng và các con học sinh thân yêu.
Gần 30 năm vừa hoàn thành công tác giáo dục vừa đảm nhiệm xuất sắc vai trò của người phụ nữ trong gia đình, cô đã gặt hái được 1 bộ thành tích đáng trân trọng như: “Cô giáo Người mẹ hiền” giai đoạn 2008 – 2013; Giấy khen đạt danh hiệu “ Gia đình Nhà giáo tiêu biểu” năm 2013; Giấy khen phó hiệu trưởng trường THCS Mai Dịch có nhiều thành tích trong hoạt động công đoàn năm học 2012 – 2013; Giấy khen – Chi bộ trường THCS Mai Dịch đã có nhiều thành tích trong công tác xây dựng Đảng năm 2011, 2012, 2013 ; Danh hiệu ‘ Chiến sĩ thi đua cơ sở’ năm học 2012 – 2013 ;......vv
Giờ đây, khi gia đình đã khá giả, con cái học hành thành đạt, cô dành phần nhiều thời gian ngoài giờ dạy cho những hoạt động từ thiện. Có lần cô từng nói với tôi: ‘Hạnh phúc cũng giống như một chiếc chăn hẹp, người này co thì người kia sẽ lạnh mình hạnh phúc rồi thì hãy sẻ chia điều đó cho những người xung quanh, như thế mình không thiệt đi mà chính bản thân mình cũng thấy hạnh phúc hơn vì điều đó’. Và những chuyến đi thiện nguyện được cô thực hiện thường xuyên. Khi thì tới những trại trẻ mồ côi, khi thì trung tâm bảo trợ trẻ em hay những gia đình có hoàn cảnh khó khăn và cũng có khi cô dành sự quan tâm tới những thương bệnh binh, những con người đã hi sinh một phần xương máu và tuổi thanh xuân của mình cho đất nước. Cô đã làm công việc thiện nguyện ấy bằng cả trái tim và lòng nhân hậu của mình, làm một cách âm thầm, lặng lẽ. Không ồn ào, không phô trương, thậm chí cũng không cần ai công nhận. Chỉ đơn giản là làm những việc mình muốn làm để chính mình thấy vui và hạnh phúc hơn. Dường như những việc làm cao đẹp của cô đã cảm hoá mọi người xung quanh. Chính vì thế mà rất nhiều đồng nghiệp, bạn bè của cô, thậm chí bạn bè của chồng cô cũng đã sẵn lòng hảo tâm cùng cô thực hiện những chuyến đi đầy ý nghĩa, mang niềm vui và hạnh phúc đến cho bao mảnh đời bất hạnh, thiếu may mắn.
Những câu chuyện trên đây về cô giáo Hiệu trưởng Nguyễn Thị Minh Quyên đáng kính của chúng tôi chỉ là vài sự góp nhặt, quan sát, cảm nhận của cá nhân tôi. Với mỗi người lại có những cách nhìn, có những tình cảm khác đối với vị thuyền trưởng này, nhưng đối với riêng tôi, tất cả chỉ có sự kính yêu và ngưỡng mộ. Cô Quyên đối với tôi vẫn luôn là một người cô chủ nhiệm vừa trang nghiêm vừa gần gũi, vẫn luôn là người Hiệu trưởng nghiêm túc và đầy nhiệt huyết.
“ Một thầy giáo tốt như một ngọn nến – ngọn nến cháy để soi đường cho những người khác”. Cô Quyên chính là một ngọn nến như vậy. Tưởng chừng như rất nhỏ bé và yếu ớt nhưng lại có sức cháy bền bỉ nhất và mang đến ánh sáng cho những con đường tăm tối nhất.
Người viết
- Tổ: Xã hội
- Trường THCS Mai Dịch Nguyễn Thị Thu Hà
