1. Vắc-xin là gì?
Vắc-xin là chế phẩm sinh học giúp nâng cao khả năng kháng bệnh của cơ thể. Khi chủng ngừa, hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện vắc-xin là vật lạ nên sẽ tiêu diệt rồi ghi nhớ chúng. Người được chủng ngừa sẽ tạo được trí nhớ miễn dịch. Về sau, khi các tác nhân bệnh thật thụ xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ tấn công các tác nhân gây bệnh này nhanh chóng và hiệu quả hơn để bảo vệ cơ thể chống lại bệnh đó.
Ngày 1/3, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên vừa ký Quyết định số 457/QĐ-BYT sửa đổi Điều 1 Quyết định số 2908/QĐ-BYT phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Văn bản 2908 trước đó được ký ngày 12/6/2021.
Theo Quyết định 457 có hiệu lực từ hôm nay, vaccine được phê duyệt có tên Comirnaty (Tên khác: Pfizer BioNTech Covid-19 Vaccine).
- Về thành phần hoạt chất, nồng độ/hàm lượng, theo Quyết định này:
Người từ 12 tuổi trở lên được tiêm mỗi liều 0,3 ml chứa 30 mcg vaccine mRNA Covid-19 (được bọc trong các hạt nano lipid).
Còn vaccine cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi, mỗi liều 0,2 ml chứa 10 mcg.
- Về dạng bào chế:
Đối với vaccine cho người từ 12 tuổi trở lên là hỗn dịch đậm đặc pha tiêm và Hỗn dịch tiêm;
Trong khi với vaccine cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi là Hỗn dịch đậm đặc pha tiêm.
Ảnh minh hoạ.
- Về quy cách đóng gói:
Đối với vaccine cho người từ 12 tuổi trở lên, vaccine được đóng gói gồm 1 khay chứa 195 lọ, mỗi lọ chứa 6 liều; 1 hộp chứa 25 lọ, mỗi lọ chứa 6 liều; 1 hộp chứa 10 lọ, mỗi lọ chứa 6 liều.
Đối với vaccine cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi: 1 khay chứa 195 lọ, mỗi lọ chứa 10 liều; 1 hộp chứa 10 lọ, mỗi lọ chứa 10 liều.
Vaccine này do công ty Pfizer Manufacturing Belgium NV (Bỉ); BioNTech Manufacturing GmbH (Đức); Pharmacia and Upjohn Company LLC (Hoa Kỳ); Hospira Incorporated (Hoa Kỳ) sản xuất.
2. Tính an toàn của vắc-xin
70% thời gian điều chế vắc-xin dành cho việc theo dõi và đảm bảo chất lượng đầu ra.
Lợi ích bảo vệ sức khỏe từ vắc-xin mang lại lớn hơn nhiều so với nguy cơ rất thấp các vấn đề nghiêm trọng có thể xảy ra khi tiêm chủng. Một vài vắc-xin có khả năng gây ra những phản ứng phụ tạm thời như sốt, đau nhức hoặc sung tại chỗ tiêm. Tuy nhiên, các phản ứng phụ này đa số ở mức nhẹ hoặc trung bình và thường tự hồi phục. Bạn hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn thêm về các phản ứng có thể xảy ra với từng loại vắc-xin cụ thể nhé.
Những phản ứng phụ ở mức độ nghiêm trọng thường hiếm. Bác sĩ tại nơi tiêm chủng sẽ hướng dẫn bạn quy trình tiêm chủng và chăm sóc trẻ sau tiêm. Nếu phát hiện bé có những phản ứng phụ nghiêm trọng khiến bạn lo lắng, hãy lập tức liên hệ với bác sĩ để được tư vấn kịp thời bạn nhé.
3. Lợi ích của vắc-xin
Là cha mẹ ai cũng mong muốn dành cho con những điều tốt đẹp nhất. Chúng ta biết rõ tầm quan trọng của việc sử dụng cửa chắn trẻ trong nhà, ghế ngồi trẻ em khi đi xe, các dụng cụ và nhiều phương thức khác để bảo vệ tính mạng của bé. Nhưng bạn có biết, một trong những cách bảo vệ bé tốt nhất chính là cho bé được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch!
Tiêm chủng có thể cứu sống hàng triệu sinh mạng và giúp hàng ngàn người tránh được thương tật. Hơn bao giờ hết, nhờ những tiến bộ vượt bậc trong y học, giờ đây trẻ em từ khi được sinh ra sẽ được bảo vệ khỏi rất nhiều bệnh tật. Một số bệnh từng gây tổn thương nặng nề và gây tử vong cho hàng ngàn trẻ em, thì nay đã và đang được loại trừ hoàn toàn. Tất cả là nhờ vào những vắc-xin đã được đánh giá là an toàn và hiệu quả.
Ngày nay cả thế giới phải công nhận cách phòng bệnh hữu hiệu nhất là tiêm vắc xin. Thành tựu y học này đã giúp gần 8 tỷ người trên thế giới tránh khỏi cái chết do những đại dịch hoành hành từ thế kỷ 17 trở về trước. Tiêm chủng được áp dụng cho cả người lớn và trẻ em, hầu như ai cũng hiểu rằng chỉ cần một mũi tiêm, cơ thể chúng ta sẽ được miễn nhiễm với nhiều căn bệnh quái ác không thuốc chữa.
Các dấu hiệu của bệnh chưa được phát hiện tại thời điểm tiêm chủng thì rất dễ có sự trùng hợp giữa thời điểm bệnh tiến triển và tiêm chủng, vì thế các dấu hiệu bất thường và tử vong sau tiêm rất dễ bị quy kết là do tiêm chủng.
Nhóm nguyên nhân do phản ứng quá mẫn cá thể đối với vắcxin:
Một số rất ít người có phản ứng quá mẫn rất mạnh với vắc xin dẫn đến sốc phản vệ mà không phải là do chất lượng của vắc xin. Những trường hợp sốc nếu không được cấp cứu kịp thời dẫn đến tử vong. Trong một số trường hợp với thể sốc tối cấp không hồi phục thì dù được cấp cứu kịp thời vẫn tử vong.
Nhóm nguyên nhân do chất lượng vắcxin không đạt yêu cầu:
Nếu do vắc xin không đảm bảo chất lượng thì có đặc điểm là các tai biến và tử vong xảy ra hàng loạt, cùng một lúc với các chùm ca bệnh liên quan mật thiết với cùng một loại vắc xin, cùng một lô vắc xin. Tuy nhiên nguyên nhân này là vô cùng hiếm gặp vì tất cả các lô vắc xin trước khi được cấp phép lưu hành đều phải trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt.
Nhóm nguyên nhân do sai sót trong thực hành tiêm chủng:
Đây là nguyên nhân do sai sót của cán bộ tiêm chủng gây ra như: bảo quản vắc xin không đúng, tiêm sai chỉ định, tiêm sai liều lượng, tiêm sai đường dùng, tiêm nhầm thuốc. Nếu do nguyên nhân này thì tai biến thường chỉ xảy ra ở một điểm tiêm chủng và liên quan đến một số cán bộ nào đó. Các sai sót do thực hành tiêm chủng có thể gây tai biến cho trẻ nhưng khó dẫn đến tử vong trừ tiêm nhầm vắc xin với một loại thuốc nào đó có thể gây chết người.
Không rõ nguyên nhân:
Rất nhiều trường hợp tử vong mặc dù được điều tra rất kỹ lưỡng, khách quan, khoa học nhưng vẫn không thể xác định được nguyên nhân. Trong trường hợp này tử vong được xếp vào nhóm không rõ nguyên nhân.
Mặc dù các phản ứng sau tiêm chủng và một số rất ít trường hợp bị tử vong do tiêm chủng xảy ra là điều khó tránh khỏi nhưng lợi ích to lớn của vắc xin đem lại là lớn hơn bội phần so với những rủi ro của tiêm chủng. Chính vì vậy mục đích của tiêm chủng là phải bảo vệ toàn thể cộng đồng, cho nên nếu tỉ lệ phản ứng sau tiêm nằm trong giới hạn của Tổ chức Y tế thế giới thì nhất thiết vẫn phải duy trì tiêm chủng để tránh dịch bệnh bùng phát gây nguy hiểm khôn lường cho toàn xã hội. Thực tiễn triển khai vắc xin ở Việt Nam trong 30 năm qua với khoảng 600 triệu mũi tiêm, tai biến nặng xảy ra sau tiêm vắc xin là hãn hữu đã cho thấy tính an toàn của vắc xin.
4. Nguy cơ nếu trẻ không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng muộn:
Để phòng bệnh, trẻ cần phải được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Nếu trẻ không được tiêm chủng hoặc tiêm không đầy đủ, tiêm chủng muộn sẽ rất nguy hiểm dẫn đến trẻ có nguy cơ cao bị mắc bệnh trước khi được tiêm chủng do không có miễn dịch bảo vệ. Trong quá trình thực hiện tiêm chủng thời gian qua cũng có một số nơi, một số thời điểm tỷ lệ tiêm chủng thấp và dịch bệnh nghiêm trọng đã xảy ra như dịch sởi, bạch hầu, ho gà, viêm não Nhật Bản v.v cướp đi sinh mạng của nhiều trẻ. Điều này càng cho thấy nếu trẻ em không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ, tiêm chủng muộn thì nguy cơ dịch bệnh quay trở lại là rất lớn, gây nguy hiểm cho sức khỏe trẻ em và toàn thể cộng đồng.
Vắc-xin – Biện pháp phòng ngừa hiệu quả
Sức khỏe của trẻ là một trong những ưu tiên hàng đầu của các bậc cha mẹ nói riêng và cả ngành y tế nói chung bởi trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều căn bệnh nguy hiểm và có khả năng lây nhiễm lớn tạo thành dịch trong cộng đồng. Do đó, việc làm sao để có thể cung cấp cho trẻ những điều kiện sống tối ưu để trẻ phát triển khỏe mạnh ngay từ thuở ban đầu là việc làm rất quan trọng. Cho đến hiện nay, y học thế giới vẫn khẳng định tiêm chủng là một giải pháp hữu hiệu trong nhiệm vụ phòng tránh bệnh tật.
Tiêm chủng – giải pháp cho cộng đồng
Về bản chất việc tiêm chủng chính là sử dụng vắc-xin nhằm giúp cơ thể sản sinh miễn dịch chủ động đặc hiệu để chống lại một bệnh truyền nhiễm nào đó.
Vắc-xin có thể giúp bảo vệ con người khỏi nhiều loại bệnh nguy hiểm như bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi, cúm, viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng máu do vi khuẩn phế cầu, phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp và ung thư cổ tử cung, ung thư gan v.v. Vắc-xin giúp tạo miễn dịch đặc hiệu chủ động, giúp cơ thể chống lại với một số tác nhân gây bệnh cụ thể.
Việc tiêm ngừa không chỉ phát huy hiệu quả bảo vệ trực tiếp trên từng cá nhân, nó còn có ý nghĩa giúp làm giảm nguồn bệnh có thể lây nhiễm trong cộng đồng. Đặc biệt ý nghĩa với trẻ em giúp tránh khỏi những căn bệnh nguy hiểm có thể mắc phải ở giai đoạn đầu đời.
5. Đừng làm mất cơ hội phòng bệnh bằng vắc-xin của trẻ
Giá trị của vắc-xin đến nay vẫn được các cơ quan y tế uy tín trong và ngoài nước công nhận và vẫn chưa có báo cáo y học nào được công bố về vấn đề vắc-xin không hiệu quả, kém chất lượng hay gây nguy hiểm. Do đó, tính an toàn của vắc-xin cần được nhìn nhận, đánh giá khách quan, đúng đắn, tránh để những thông tin lan truyền chưa có chứng cứ y học rõ ràng gây ảnh hưởng đến niềm tin vào giá trị của vắc-xin, gây quan ngại cho các bậc cha mẹ khiến nhiều trẻ mất đi cơ hội được tiếp cận với vắc-xin để phòng bệnh.
Để kiểm soát về an toàn của vắc-xin, hiện nay Việt Nam đã có một hệ thống quản lý vắc-xin quốc gia được trang bị đầy đủ để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả của vắc-xin do Việt Nam sản xuất và sử dụng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khu vực Tây Thái Bình Dương đã chính thức công nhận thành tựu của việt Nam sau cuộc đánh giá toàn diện với các chuyên gia độc lập vào tháng Tư. Ngoài ra, WHO sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc tăng cường hệ thống quản lý vắc-xin quốc gia để đảm bảo vắc-xin có chất lượng sẽ tiếp cận được tới nhiều người dân hơn bao giờ hết5.
Tiêm vacxin là phương cách bảo vệ hiệu quả, giúp nhân loại tránh được các bệnh truyền nhiễm.
Hãy bảo vệ trẻ và gia đình bạn bằng việc tiêm vắc-xin ngay hôm nay!
